توکن سوزی در ارز دیجیتال به چه معنا است؟

اصطلاح توکن سوزی یا سوزاندن توکن از رویکردهای رایج در دنیای ارزهای دیجیتال است. احتمالا شما  چندین بار واژه توکن سوزی در دنیای ارزهای دیجیتال به گوش‌تان خورده است. توکن سوزی یکی از عواملی است که می‌تواند بر قیمت رمزارزها تاثیرگذار باشد،توکن سوزی (Token burning) فرایندی است که در آن تعدادی از رمزارزهای شبکه از دسترس خارج می‌شوند. این فرایند معمولاً در طولانی‌مدت انجام می‌شود و عوامل آن عمدتاً توسعه‌دهندگان اصلی پلتفرم‌ها هستند. سوزاندن توکن‌ها انجام می‌شود تا عرضه و تقاضا مدیریت شده و در نهایت، دارایی ارزش خود را حفظ کند. با هومورو همراه باشید تا شما را با این فرآیند مهم آشنا کنیم.

توکن سوزی چیست؟

سوزاندن توکن به معنی حذف دائمی تعدادی از توکن‌ها از عرضه در گردش بازار ارزهای دیجیتال است. این عمل یک فرآیند عمدی و کنترل‌شده است که از سوی افراد مربوط به یک پروژه انجام می‌شود. این کار معمولاً به‌وسیله انتقال توکن‌های مورد نظر به یک آدرس سوخته، برای مثال یک کیف پول، انجام می‌شود و هیچ راهی برای بازیابی این توکن‌ها نیز وجود ندارد.به این فعالیت به اصطلاح توکن سوزی گفته می‌شود.

انجام این فرآیند، تعداد توکن‌های در گردش یک ارز دیجیتال را کاهش می‌دهد. به‌طور کلی توکن سوزی می‌تواند از رکود و تورم در یک ارز جلوگیری کند. هدف نهایی سوزاندن توکن‌ها حفظ یا افزایش ارزش یک ارز دیجیتال با هدف بالابردن تقاضا برای آن است. توکن سوزی مانند بازخرید سهام توسط شرکت‌ها یا از گردش خارج شدن ارزهای فیات و سکه‌های ضرب شده توسط بانک‌ها است. چندین و چند پروژه در بازار ارزهای دیجیتال از توکن سوزی استفاده می‌کنند که در ادامه به معرفی آن ها می‌پردازیم.

چرا توکن سوزی انجام می‌شود؟

پروژه‌ها اقدام به سوزاندن توکن‌ها می‌کنند تا عرضه درگردش ارز دیجیتال خود را کاهش دهند. به بیان دیگر آنها با توکن سوزی یک رویداد ضد تورمی خودخواسته را ایجاد می‌کنند. معمولاً انگیزه‌ای که منجر به این عمل می‌شود افزایش قیمت توکن‌های باقی‌مانده است؛ چرا که دارایی‌ها اغلب با کاهش عرضه در گردش، تمایل به افزایش قیمت دارند. مهم‌ترین دلیل اینکه سرمایه‌گذاران و سازندگان رمزارزها اقدام به توکن سوزی می‌کنند، پایین آوردن موجودی کل آن رمزارز است که باعث کاهش عرضه‌ی آن می‌شود.

بدین ترتیب با توجه به مفهوم «عرضه و تقاضا»  تقاضا برای خرید آن بیشتر شده و بدین ترتیب رفته‌رفته ارزش آن بالاتر می‌رود.

اهداف توکن سوزی چیست؟

در ادامه به بررسی 3 هدف اصلی از فرآیند توکن سوزی خواهیم پرداخت.

برقراری تعادل

ممکن است برخی توسعه‌دهندگان یا سرمایه‌گذاران یک ارز دیجیتال مقدار زیادی از توکن‌های آن را در انحصار بگیرند و با این انحصار بر تغییرات قیمتی آن تأثیر عامدانه داشته باشند. در این صورت امکان دارد نوسانات بازار دست‌کاری شوند تا عده‌ای محدود کسب سود کنند. بدیهی است که این مسئله با سیاست‌های بنیادین اغلب شبکه‌های بلاک چینی و امور دیفای ناسازگار است. به همین دلیل ممکن است پلتفرم تعدادی از توکن‌های این افراد را از دسترس خارج کند تا توازن و تعادل برقرار شود.

پاداش

در حالتی ممکن است اکوسیستم برای ارائه پاداش به سرمایه‌گذاران، تعداد مشخصی از توکن‌ها را از دسترس خارج کند. این فرایند در راستای افزایش ارزش دارایی سرمایه‌گذاران انجام می‌شود و معمولاً نیاز به انجام فعالیت‌هایی مشخص از سوی کاربران دارد.

جریمه

در شرایطی توکن سوزی  می‌تواند برای جریمه کاربرانی مورداستفاده قرار گیرد که به نحوی برخلاف قوانین شبکه فعالیت کرده‌اند. در این حالت ممکن است صرفاً دارایی افرادی مشخص و محدود از دسترس خارج شود؛ بنابراین بر قیمت کلی دارایی تأثیر چندانی نمی‌گذارد.

چگونه توکن سوزی انجام می‌شود؟

با توجه به اینکه بر اساس فناوری بلاک چین کار می‌کنند که از یک رمزنگاری نامتقارن برای تأیید صحت و امنیت تراکنش‌ها استفاده می‌کند. کیف پول‌های ارز دیجیتال از یک جفت کلید دیجیتالی استفاده می‌کنند که به‌طور خودکار ایجاد می‌شوند: یک کلید عمومی و یک کلید خصوصی. کلید عمومی به‌عنوان آدرس کیف پول عمل می‌کند و کلید خصوصی نیز توسط دارنده کیف پول به‌منظور دسترسی به محتوای درون آن و مدیریت آدرس به کار می‌رود. ذکر این نکته لازم است که تراکنش‌ها در کیف پول‌های ارز دیجیتال به‌صورت دائمی در بلاک چین ثبت می‌شود. این یعنی تمام رمزارزها قابل سوزاندن هستند. سوزاندن توکن‌ها و کوین‌ها با ارسال آنها به یک کیف پول سوخته با یک کلید خصوصی ناشناخته انجام می‌شود. کیف پول مورد نظر توانایی دریافت توکن را دارد اما این توکن‌ها دیگر هرگز قابلیت استفاده مجدد ندارند. در واقع، به‌‌ نوعی این توکن‌ها قفل می‌شوند و کلید آنها دور انداخته می‌شوند. از آنجا که هر تراکنش در بلاک چین ثبت می‌شود، در نتیجه یک اثبات قابل صحت‌سنجی وجود دارد که این توکن‌ها و کوین‌ها به آدرس مورد نظر فرستاده شده و از چرخه در گردش موجود در بازار ارزهای دیجیتال خارج شده‌اند.

الگوریتم اجماع اثبات سوزاندن چیست؟

اثبات سوزاندن (PoB) یکی از چندین الگوریتم مکانیسم اجماعی است که توسط شبکه بلاکچین اجرا می‌شود و در آن همه گره‌های شرکت کننده در مورد وضعیت واقعی و معتبر شبکه بلاکچین به توافق می‌رسند.

اثبات سوزاندن اغلب سیستم اثبات کار بدون اتلاف انرژی نامیده می‌شود. این مکانیسم به این ترتیب کار می‌کند که به ماینرها اجازه می‌دهد توکن‌های ارز های دیجیتال را بسوزانند. سپس به ماینرها اجازه داده می‌شود تا متناسب با کوین‌های سوخته بلوک ثبت کنند.

ماینرها برای سوزاندن کوین‌ها آنها را به یک آدرس پرداخت نشدنی می‌فرستند. این فرایند انرژی زیادی مصرف نمی‌کند (غیر از کوین‌های سوخته) و به افزایش فعالیت و چابکی شبکه کمک می‌کند.

بسته به نحوه اجرای فرایند، ماینرها مجاز به سوزاندن ارز بومی یا ارز بلاکچین دیگری مانند بیت کوین هستند. آنها در ازای این کار پاداشی را در قالب توکن بومی بلاکچین دریافت می‌کنند. هر بار که یک بلوک جدید استخراج می‌شود قدرت کوین‌های سوخته «ضایع» می‌شود یا تا حدی کاهش می‌یابد. این رویکرد ماینرها را تشویق می‌کند که به جای سرمایه‌گذاری یک باره به صورت منظم به فعالیت بپردازند.

ماینرها برای حفظ مزیت رقابتی خود ممکن است لازم باشد در آینده و با پیشرفت فناوری تجهیزان پیشرفته‌تری تهیه کنند.

کدام ارزها توکن سوزی کرده‌اند؟

ارزهای دیجیتال زیادی به توکن سوزی روی آورده‌اند که در اینجا به برخی از سرشناس توکن ها می‌پردازیم.

بایننس کوین

صرافی رمزارزی بایننس در هنگام آغاز به کار توکن بومی خود یعنی بایننس کوین در سال ۲۰۱۷، یک برنامه فصلی توکن سوزی که به‌صورت خودکار انجام می‌گیرد را نیز معرفی کرد. بایننس کوین با عرضه حداکثری ۲۰۰ میلیون توکن کار خود را آغاز کرد. بنا بر وایت پیپر  منتشر شده از آن، در هر فصل توسعه‌دهندگان پروژه ۲۰ درصد سود خود را صرف بازخرید و سوزاندن بی ان بی می‌کنند و این عمل تا زمانی که آنها ۵۰ درصد توکن‌های موجود را بازخرید کنند، ادامه پیدا می‌کند. همچنین تمام تراکنش‌های مربوط به توکن سوزی در بلاک چین مشخص می‌شود و در نهایت ۱۰۰ میلیون توکن بایننس کوین بازخرید و از راه سوزاندن توکن نابود خواهد شد. قرارداد هوشمند بایننس کوین دارای مکانیزم سوزاندن خودکاری است که با توجه به قیمت کوین، میزان توکن سوزی مورد نیاز در هر فصل را تطبیق می‌دهد. همچنین در سال ۲۰۲۱ بایننس یک مکانیزم را به توکن سوزی خود اضافه کرد تا بتواند بخشی از کارمزدهای تراکنش در بایننس اسمارت چین را نیز بسوزاند و از این طریق به پروسه توکن سوزی بایننس کوین سرعت ببخشد.

شیبا اینو

شیبا اینو در سال ۲۰۲۰ و در بلاک چین اتریوم با عرضه حداکثری یک کوادریلیون (۱۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰) توکن کار خود را آغاز کرد. توسعه‌دهندگان این پروژه ۵۰ درصد توکن‌های عرضه شده (۵۰۰ تریلیون) خود را به یک کیف پول با کلید عمومی متعلق به به ویتالیک بوترین، از بنیان‌گذاران اتریوم، ارسال کردند. بوترین ۴۰ درصد از این مقدار را سوزاند، چراکه نمی‌خواست مسئولیت سنگین در اختیار داشتن چنین بخش زیادی از عرضه یک توکن را به دوش بکشد. شیبا با قیمت ۰.۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۵۶ آغاز به کار کرد و به‌سرعت به‌عنوان یک میم کوین به شهرت رسید. در سال ۲۰۲۱، توسعه‌دهندگان شیبا اینو در پاسخ به بازخوردها و درخواست‌های فعالان بازار ارزهای دیجیتال مبنی کاهش توکن‌ها از عرضه در گردش به‌منظور افزایش قیمت این توکن، یک مکانیزم توکن سوزی را معرفی کردند. این مکانیزم به دارندگان شیبا اینو این امکان را می‌دهد تا در ازای سوزاندن دستی توکن‌ها پاداش دریافت کنند. جنس این پاداش از نوع ریوشی ویژن است که آن هم یک توکن بر پایه‌ی اتریوم و در اکوسیستم شیبا اینو است. بنابر آمارهای سایت شیب برن (Shibburn) که برای ارائه اطلاعات مربوط به سوزاندن توکن‌های شیبا اینو در نظر گرفته شده است، تاکنون بیش از ۴۱۰ تریلیون توکن شیبا اینو از طریق سوازندن از چرخه بازار خارج شده‌ است.

ریپل

ریپل به‌صورت دوره‌ای اقدام به توکن سوزی توکن بومی خود یعنی ریپل XRP می‌کند. آنها بخش کوچکی از هر تراکنش را برای این کار اختصاص می‌دهند. سپس ریپل به‌صورت دائمی اقدام به حذف کارمزدهای تجمیع‌شده از چرخه در گردش می‌کند و در نهایت عرضه کل خود را کاهش می‌دهد.

جمع بندی

توکن سوزی فرایندی است که در طی آن تعداد مشخصی از ارزهای دیجیتال از چرخه خارج می‌شوند. این پروسه معمولاً برنامه‌ریزی شده است و باهدف کاهش تورم و در نهایت حفظ یا افزایش ارزش دارایی انجام می‌شود. سوزاندن توکن‌ها زمانی معتبر خواهد بود که با شفافیت بالا و مکانیسم PoB انجام شود. پس از آن با کاهش عرضه و احتمالاً بیشترشدن تقاضا، قیمت ارز می‌تواند روند صعودی داشته باشد. بر همین اساس توجه سرمایه‌گذاران خرد و کلان به سمت آن جلب می‌شود. شرکت‌ها و توسعه‌دهندگان متعددی از Token burning استفاده کرده و می‌کنند؛ برای مثال بایننس به‌طور دوره‌ای تعدادی از BNBهای خود را می‌سوزاند تا ارزش آن‌ها را حفظ کند. شیبا نیز همین فرایند را در پیش گرفته.در کل سوزاندن توکن‌ها می‌تواند فرصت‌های بسیار خوبی برای خرید ارز دیجیتال فراهم کند. با درنظرگرفتن گزینه‌های مناسبی که از این مکانیسم استفاده می‌کنند، کسب سود محتمل‌تر می‌شود.