بازارهای مالی نقش مهمی در رشد و پویایی اقتصاد دارند و به شرکت‌ها امکان تأمین مالی و به افراد فرصت سرمایه‌گذاری می‌دهند. یکی از اصلی‌ترین بخش‌های این بازارها، بازار سرمایه است که به دو بخش بورس و فرابورس تقسیم می‌شود. شناخت دقیق تفاوت بورس و فرابورس برای سرمایه‌گذاران اهمیت زیادی دارد، چراکه هر یک ساختار، قوانین و شرایط معاملاتی خاص خود را دارند. معاملات در هر دو بازار از طریق کارگزاری‌های معتبر و تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار انجام می‌شود، اما تفاوت‌هایی در نحوه پذیرش شرکت‌ها، سطح شفافیت اطلاعات و میزان ریسک وجود دارد. در ادامه این مقاله از هومورو، به بررسی کامل این تفاوت‌ها، مزایا و معایب هر بازار خواهیم پرداخت. همچنین اگر به دنبال تحلیل‌های روزانه و دریافت سیگنال‌های معاملاتی معتبر هستید، می‌توانید به صفحه کانال سیگنال بورس ایران هومورو مراجعه کنید.
بازار بورس چیست؟
بورس بازاری رسمی و سازمان‌یافته است که در آن اوراق بهادار مانند سهام شرکت‌ها، اوراق مشارکت و سایر ابزارهای مالی معامله میشوند. این بازار تحت نظارت نهادهای مالی فعالیت کرده و قوانین سخت‌گیرانه‌ای برای پذیرش شرکت‌ها دارد. از مهم‌ترین نمونه‌های بورس در جهان می‌توان به بورس نیویورک (NYSE)، نزدک (NASDAQ) و در ایران به بورس تهران اشاره کرد. علاوه بر بورس اوراق بهادار، بورس کالا نیز وجود دارد که محل معامله دارایی‌های واقعی مانند محصولات صنعتی و معدنی، کشاورزی، پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی است؛ حتی خودرو نیز به‌تازگی به این فهرست اضافه شده است. به طور کلی، بورس بستری شفاف برای تأمین مالی شرکت‌ها و سرمایه‌گذاری افراد فراهم می‌کند و زمینه بهره‌مندی دو طرف از سود و منافع اقتصادی را ایجاد می‌سازد.
بازار فرا بورس چیست؟
فرابورس بازاری انعطاف‌پذیرتر از بازار بورس است که در آن شرکت‌هایی که شرایط لازم برای ورود به بورس را ندارند، می‌توانند سهام خود را عرضه کنند. این بازار نیز تحت نظارت نهادهای مالی فعالیت می‌کند اما قوانین و مقررات آن نسبت به بورس ساده‌تر و کمتر محدودکننده است. از مهم ترین وظایف این بازار، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته و یا تمایل به ورود سریع تر به بازار را دارند. سازوکارهایی ساده تر و تنوع در شرایط پذیرش شرکت ها در فرابورس ایران، امکانی را فراهم کرده تا بنگاه های اقتصادی بتوانند با کسب حداقل شرایط و در سریع ترین زمان ممکن، به این بازار مالی وارد شده و از تمامی مزایای شرکت های پذیرفته شده در بازار مبادلات اوراق بهادار بهره مند شوند.
تفاوت‌های کلیدی بازار بورس و فرابورس
بازار بورس و فرابورس در کنار شباهت‌هایشان، تفاوت‌های کلیدی در ساختار، قوانین و شرایط پذیرش دارند که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم.
1. شرایط پذیرش شرکت‌ها
یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های بورس و فرابورس در شرایط پذیرش شرکت‌ها است. در بورس، شرکت‌ها باید شرایط سخت‌گیرانه‌ای مانند حداقل سرمایه ثبت‌شده، میزان سودآوری، تعداد سهامداران و استانداردهای گزارش‌دهی مالی را رعایت کنند. اما در فرابورس، این الزامات ساده‌تر بوده و شرکت‌های کوچکتر نیز می‌توانند در این بازار فعالیت کنند.
2. ساختار بازار
بازار بورس به بخش‌های مختلفی مانند بازار اول و بازار دوم تقسیم می‌شود. در بازار اول، شرکت‌های بزرگ و معتبر معامله میشوند، در حالی که بازار دوم برای شرکت‌های کوچکتر و در حال رشد است.
بازار فرابورس نیز به چندین تابلو مانند بازار اول، بازار دوم، بازار پایه و بازار شرکت‌های کوچک تقسیم می‌شود که هر یک شرایط خاص خود را دارد.
3. نقدشوندگی
نقدشوندگی در بورس بیشتر از فرابورس است. دلیل این امر حضور سرمایه‌گذاران بیشتر، حجم معاملات بالاتر و شفافیت بیشتر اطلاعات شرکت‌ها در بورس است. در مقابل، در فرابورس نقدشوندگی کمتر است و ممکن است خرید و فروش سهام زمان بیشتری ببرد.
4. نظارت و شفافیت اطلاعاتی
در بورس نظارت بیشتری از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار صورت می‌گیرد و شرکت‌ها ملزم به ارائه گزارش‌های مالی دقیق و مستمر هستند. در مقابل، در فرابورس نظارت کمتری اعمال می‌شود و اطلاعات مالی شرکت‌ها ممکن است کمتر شفاف باشد.
5. میزان ریسک سرمایه‌گذاری
سرمایه‌گذاری در بورس به دلیل قوانین سخت‌گیرانه‌تر، شفافیت بیشتر و نقدشوندگی بالاتر، ریسک کمتری نسبت به فرابورس دارد. در مقابل، فرابورس به دلیل پذیرش شرکت‌های کوچکتر و کمتر شناخته‌شده، ریسک بیشتری برای سرمایه‌گذاران دارد.
6. هزینه‌های معاملاتی
کارمزدها و هزینه‌های معاملاتی در بورس و فرابورس متفاوت است. معمولاً در فرابورس هزینه‌های معاملاتی کمتر از بورس است که می‌تواند برای سرمایه‌گذاران جذاب باشد.
7. دامنه نوسان قیمتی
در بورس دامنه نوسان قیمت محدودتر است، اما در فرابورس دامنه نوسان بسته به تابلوهای معاملاتی متفاوت است و در برخی موارد بیشتر از بورس است. این ویژگی می‌تواند باعث افزایش یا کاهش شدید قیمت سهام در کوتاه‌مدت شود. و مدیریت ریسک ساده تر خواهد بود.
مزایا و معایب بازار بورس و فرابورس
هر یک از بازارهای بورس و فرابورس در کنار فرصت‌های سرمایه‌گذاری، چالش‌ها و محدودیت‌های خاص خود را دارند که در ادامه مزایا و معایب آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
مزایای بازار بورس
- نقدشوندگی بالا
- شفافیت اطلاعاتی
- امنیت و نظارت بیشتر
- کاهش ریسک سرمایه‌گذاری
- استانداردهای بالای پذیرش شرکت‌ها
معایب بازار بورس
- الزامات سخت‌گیرانه پذیرش شرکت‌ها
- هزینه‌های معاملاتی بالاتر
- محدودیت‌های نوسان قیمتی
مزایای بازار فرابورس
- شرایط پذیرش ساده‌تر
- هزینه‌های معاملاتی کمتر
- فرصت برای شرکت‌های کوچکتر جهت تأمین مالی
- انعطاف‌پذیری بیشتر در معاملات
معایب بازار فرابورس
- نقدشوندگی پایین‌تر
- شفافیت کمتر اطلاعات
- ریسک بالاتر سرمایه‌گذاری
- نوسان قیمتی بیشتر
اگر شما هم میخواهید اصولی و منطقی از بازار ارزهای دیجیتال سود ماهیانه کسب کنید همین الان از طریق ربات تلگرامی زیر برای عضویت داخل کانال اقدام کنید.
چگونگی سرمایه گذاری در بازار بورس و فرابورس
سرمایه‌گذاران می‌توانند از طریق کارگزاری‌های رسمی اقدام به خرید و فروش سهام در هر دو بازار کنند. برای ورود به این بازارها، ابتدا باید در سامانه سجام ثبت‌نام کرده و کد بورسی دریافت کنند. سپس با استفاده از سامانه‌های آنلاین کارگزاری‌ها، معاملات خود را انجام دهند.
زمان انجام معاملات در بازار بورس و فرا بورس
روند انجام معاملات در هر دو بازار بورس و فرابورس مشابه به یکدیگر بوده اما ساعت انجام معاملات در این دو بازار با یکدیگر متفاوت است. بازار فرابورس ساعت کاری منعطف‌تری نسبت به بازار بورس دارد. در واقع بازار بورس از شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ فعال است.
جمع بندی
انتخاب بین بورس و فرابورس بستگی به اهداف سرمایه‌گذاری، میزان ریسک‌پذیری و نقدینگی سرمایه‌گذار دارد. بورس به دلیل نظارت شدیدتر و نقدشوندگی بالاتر، گزینه‌ای مناسب برای افرادی است که به دنبال امنیت بیشتری هستند. در مقابل، فرابورس به دلیل شرایط پذیرش آسان‌تر و هزینه‌های کمتر، برای شرکت‌های کوچکتر و سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر جذاب‌تر است. شناخت تفاوت‌های این دو بازار می‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند تا تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند و استراتژی‌های بهتری برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنند. اگر قصد ورود به بازار سرمایه را دارید، پیشنهاد می‌کنیم راهنمای چگونه در بورس ایران سرمایه‌گذاری کنیم را مطالعه کنید.
