دنیای ارزهای دیجیتال و کریپتوکارنسی به سرعت در حال رشد است و این رشد، همراه با فرصت‌های سرمایه‌گذاری فراوان، خطراتی نیز به همراه دارد. یکی از این خطرات، توکن‌های کلاهبرداری است که افراد را به دام می‌اندازند و باعث از دست دادن سرمایه میشوند. دنیای رمزارزها، به دلیل وجود موقعیت‌های سودآور فراوان و کمبود دانش و اطلاعات برخی از کاربران، به حوزه ایده آلی برای کلاهبردان یا به اصطلاح «اسکمر»ها تبدیل شده است.
با توجه به محبوبیت روزافزون توکن‌ها و پروژه‌های کریپتو، شناخت توکن‌های کلاهبرداری و تشخیص ویژگی‌های آنها میتواند به شما در اجتناب از این خطرات کمک کند. در این مقاله با هومورو همراه باشید، تا شش نکته اساسی برای شناسایی توکن‌های کلاهبرداری را با هم بررسی کنیم.
توکن کلاهبرداری چیست؟
توکن کلاهبرداری یا اسکم اصطلاحی است که برای ارز دیجیتال اختصاصی پروژه‌های راگ پول (Rug Pull) در بازار کریپتوکارنسی به‌کار می‌رود. به‌زبان ساده، راگ پول یک پروژه کلاهبرداری است که با هدف فریب افراد برای سرقت سرمایه آنها فعالیت می‌کند. بعضی از پروژه‌های کلاهبرداری، عمر کوتاهی در حد چند هفته دارند؛ اما بعضی دیگر از این پروژه‌ها در طولانی مدت فعالیت می‌کنند و افراد زیادی را به‌دام می‌اندازند.
مهم ترین مشکلی که در بسیاری از این پروژه‌های کلاهبرداری رخ می‌دهد، این است که بعد از جمع‌آوری سرمایه، تیم توسعه‌دهنده‌ها ناپدید میشوند و پروژه‌های وعده داده‌شده را دنبال نمی‌کنند. این بدان معناست که سرمایه‌گذاران، سرمایه خود را از دست می‌دهند و توکن‌های خریداری‌شده عملاً بی‌ارزش میشوند.
توکن‌های تقلبی و کلاهبرداری چگونه ایجاد میشوند؟
توکن های کلاهبرداری در فضای ارزهای دیجیتال به روش‌های مختلفی ایجاد میشوند، اما همه آنها با هدف فریب سرمایه‌گذاران و کسب سود غیرقانونی از طریق کلاهبرداری است. در ادامه به بررسی برخی از روش‌های رایج برای ایجاد توکن‌های جعلی پرداخته می‌شود.
1_ تقلید از پروژه‌های موفق
یک روش رایج برای ایجاد توکن‌های کلاهبرداری (Token Scam) این است که یک پروژه جدید با نام، نماد یا برند مشابه پروژه‌های معروف ایجاد شود. این کار باعث می‌شود که سرمایه‌گذاران گیج شوند و تصور کنند که این توکن بخشی از یک پروژه معتبر است.
2_ ایجاد عرضه اولیه سکه (ICO) یا رویداد توکن‌سازی
در این روش، یک گروه یا فرد با وعده‌های بزرگ و جذاب یک توکن جدید را معرفی می‌کند و از مردم می‌خواهد در آن سرمایه‌گذاری کنند. آنها ممکن است از طریق وب‌سایت‌های جذاب و کمپین‌های بازاریابی پرهزینه سعی کنند تا اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب کنند. پس از جمع‌آوری سرمایه، ممکن است این پروژه به‌طور ناگهانی متوقف شود یا تیم توسعه‌دهنده ناپدید شود.
3_ استفاده از قراردادهای هوشمند ضعیف یا مخرب
برخی توکن‌های جعلی از قراردادهای هوشمند با نقص‌های عمدی یا کد مخرب استفاده می‌کنند. این میتواند به سازندگان توکن اجازه دهد تا توکن‌ها را پس از فروش بازگردانند، عرضه توکن را دستکاری کنند، یا کنترل کامل بر روی توکن‌ها داشته باشند.
4_ پیشنهادهای سرمایه‌گذاری جعلی
برخی پروژه‌ها ممکن است با استفاده از شبکه‌های اجتماعی، ایمیل، یا پیام‌های خصوصی سرمایه‌گذاران را به خرید توکن‌هایی با وعده‌های بازدهی بالا ترغیب کنند. این نوع توکن‌ها معمولاً با استفاده از تاکتیک‌های فشار یا احساسات شدید بازاریابی میشوند.
5_ کلاهبرداری هرمی یا پانزی
در این نوع کلا‌هبرداری‌ها، وعده بازدهی بالا به سرمایه‌گذاران داده می‌شود، اما این بازدهی از طریق سرمایه‌گذاری‌های جدید تأمین می‌شود. وقتی جریان سرمایه‌گذاری‌های جدید قطع می‌شود، این طرح‌ها فرو می‌ریزند و سرمایه‌گذاران پول خود را از دست می‌دهند.
روش های تشخیص توکن های کلاهبردای چیست؟
مشاوره گرفتن از افراد مطلع در این زمینه میتواند در صورت وجود ابهام به شما کمک شایانی داشته باشد، اما موارد زیر را نیز در نظر داشته باشید:
1_ بررسی تیم توسعه‌دهنده توکن
یکی از اولین و مهم‌ترین اقداماتی که باید برای تشخیص توکن‌های کلاهبرداری انجام دهید، بررسی تیم توسعه‌دهنده آن است. بسیاری از توکن‌های کلاهبرداری توسط افرادی ناشناس یا با هویت‌های جعلی ایجاد میشوند و به این ترتیب هیچ شفافیتی در مورد هویت و سابقه تیم توسعه‌دهنده وجود ندارد.
2_ نحوه شناسایی هویت تیم توسعه‌دهندگان
برای بررسی هویت تیم توسعه‌دهنده، باید اطلاعاتی مانند پروفایل‌های LinkedIn، GitHub و رسانه‌های اجتماعی آنها را بررسی کنید. اگر تیم توسعه‌دهنده هیچگونه ردپای معتبر و شناخته شده‌ای در شبکه‌های اجتماعی ندارد، احتمال اینکه پروژه کلاهبرداری باشد، بالا می‌رود.
3_ بررسی سابقه تیم در صنعت کریپتوکارنسی
توسعه‌دهندگان معتبر معمولاً سابقه‌ای در پروژه‌های موفق دارند. پروژه‌های کلاهبرداری اغلب به سراغ افراد بدون سابقه حرفه‌ای یا با سابقه‌های مشکوک می‌روند. حتماً بررسی کنید که آیا اعضای تیم پیشینه‌ای در ایجاد و توسعه توکن‌ها یا پروژه‌های بلاکچینی دارند یا خیر.
چگونه مدل اقتصادی توکن (Tokenomics) را بررسی کنیم؟
مدل اقتصادی یا توکنومیک توکن‌ها یکی از عوامل مهم در ارزیابی مشروعیت یک پروژه است. پروژه‌های کلاهبرداری معمولاً مدل اقتصادی ضعیفی دارند که برای جذب سرمایه‌گذاران طراحی شده است.
1_ توزیع ناعادلانه توکن‌ها
اگر مشاهده کردید که تعداد زیادی از توکن‌ها در دست یک گروه کوچک از افراد قرار دارد یا یک تیم به صورت انحصاری مقدار زیادی از توکن‌ها را در اختیار دارد، این میتواند نشانه‌ای از کلاهبرداری باشد. توزیع ناعادلانه توکن‌ها باعث می‌شود که قیمت آنها به راحتی توسط تعداد کمی از افراد دستکاری شود.
2_ وعده‌های غیرواقعی و سودهای کلان
پروژه‌ها و توکن های کلاهبرداری معمولاً وعده‌های سودآوری غیرواقعی می‌دهند، مانند سودهای فوق‌العاده در مدت زمان کوتاه. این وعده‌ها باید برای شما به عنوان هشدار عمل کنند.
آیا استفاده از ابزارها و پلتفرم‌های معتبر برای ارزیابی پروژه‌ها موثر است؟
برای تشخیص توکن‌های کلاهبرداری می‌توانید از ابزارها و پلتفرم‌های معتبر استفاده کنید که پروژه‌های کریپتو را ارزیابی می‌کنند.
پلتفرم‌های بررسی پروژه های کریپتویی
پلتفرم‌هایی مانند CoinMarketCap، CoinGecko و Token Sniffer به شما کمک می‌کنند تا پروژه‌ها و توکن‌ها را ارزیابی کنید. این پلتفرم‌ها اطلاعات دقیقی در مورد توکن‌ها و پروژه‌های مختلف، از جمله رتبه‌بندی آنها و تاریخچه بازار را ارائه می‌دهند.
استفاده از ابزارهای تحلیل قراردادهای هوشمند
ابزارهایی مانند Etherscan و BscScan به شما این امکان را می‌دهند تا قراردادهای هوشمند توکن‌ها را بررسی کنید و از سالم بودن و شفافیت آنها اطمینان حاصل کنید.
از ابزارهای زیر نیز می‌توان برای بررسی توکن‌های رمزارزی استفاده کرد:
- توکن اسنیفر: در وب سایت توکن اسنیفر هرچه امتیاز داده شده به توکن پایین‌تر باشد، خطر آن بیشتر است.
- هانی پات: هانی پات‌ها قراردادهای هوشمندی‌اند که دارای ضعف برنامه‌نویسی عمدی هستند. هکر سعی می‌کند با استفاده از این ضعف، کدی مخفی را فعال کرده و دست به اقدام مخرب بزند. وب سایت هانی پات برای بررسی این موضوع طراحی شده است.
- دکس تولز: وبسایت دکس تولز اطلاعاتی را در مورد توکن در اختیار قرار می‌دهد. با استفاده از سیستم امتیاز بندی وبسایت می‌توان در مورد اصالت توکن بهتر تصمیم گرفت.
جمع بندی
تشخیص توکن‌های کلاهبرداری در دنیای ارزهای دیجیتال میتواند چالش‌برانگیز باشد، اما با رعایت نکات و استراتژی‌های ذکرشده در این مقاله، می‌توانید از خودتان در برابر این خطرات محافظت کنید. همیشه به یاد داشته باشید که تحقیق و بررسی دقیق پروژه‌ها قبل از سرمایه‌گذاری، کلید موفقیت در این دنیای پیچیده است. حتما از مراجع و افراد با تجربه و معتبر قبل از سرمایه گذاری مشورت بگیرید.
