بازارهای مالی یکی از جذاب‌ترین حوزه‌های سرمایه‌گذاری برای افراد و سازمان‌ها محسوب میشوند. در میان این بازارها، بازار ارز دیجیتال و فارکس دو گزینه محبوب برای معامله‌گران هستند. هر دو بازار مبتنی بر خرید و فروش ارز هستند، اما تفاوت‌های اساسی در ساختار، مکانیزم عملکرد، ریسک‌ها و فرصت‌های آن‌ها وجود دارد. بازار ارز دیجیتال در چند سال اخیر به رقیب سرسخت فارکس تبدیل شده است. به‌طوری‌که بایننس از صرافی‌های معتبر ارز دیجیتال از بسیاری از کارگذاری‌های فارکس بزرگ‌تر شده است. بازار فارکس، به عنوان بزرگ‌ترین بازار مالی جهان به مبادله ارزهای فیات می‌پردازد و تحت نظارت‌های قانونی قرار دارد. در مقابل، بازار ارزهای دیجیتال، با ماهیت غیرمتمرکز و نوسانات شدید، فرصت‌های سرمایه‌گذاری منحصر به فردی را ارائه می‌دهد.
در ادامه در این مقاله، با هومورو همراه باشید تا به بررسی تفاوت‌های بازار ارز دیجیتال و فارکس پرداخته و ویژگی‌های منحصر به فرد هر یک را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم.
تعریف و ساختار بازار ارز دیجیتال و فارکس
بازار ارز دیجیتال
بازار ارز دیجیتال یا کریپتوکارنسی یک بازار غیرمتمرکز است که در آن دارایی‌های دیجیتال مبتنی بر فناوری بلاکچین معامله میشوند. مهم‌ترین رمزارزهای این بازار شامل بیت‌کوین، اتریوم، ریپل و سایر آلت‌کوین‌ها هستند. این بازار به صورت ۲۴ ساعته و در تمام روزهای هفته فعال است. بازار رمزارزها حدود ۱3 سال قدمت دارد و منحصراً با دارایی‌های دیجیتال سروکار دارد. این بازار به‌صورت شبانه‌روزی در هفت روز هفته باز است. در بازار ارزهای دیجیتال، تمرکز اصلی بر خرید و فروش ارزهای دیجیتال، که نوعی از واحدهای پول مبتنی بر فناوری دیجیتال هستند، قرار دارد. این بازار بی‌نظارت است و هیچ نهاد یا گروهی به صورت مستقیم بر روی آن نظارت ندارد، از این رو، تمامی معاملات به صورت مستقیم بین خریداران و فروشندگان انجام می‌شود. متنوع بودن ارزهای دیجیتال معامله شده در این بازار توجهی به خود جلب کرده است؛ بیت‌کوین، اتریوم، لایت‌کوین، استلار، ریپل، مونرو و دیگر ارزها میان این دسته‌ها قرار دارند.
بازار فارکس
بازار فارکس (Forex) به معنای بازار تبادل ارزهای خارجی است که در آن ارزهای ملی کشورها مانند دلار آمریکا، یورو، پوند و ین ژاپن خرید و فروش میشوند. فارکس یکی از بزرگ‌ترین و نقدشونده‌ترین بازارهای مالی جهان محسوب می‌شود و توسط بانک‌ها، موسسات مالی و معامله‌گران خرد مورد استفاده قرار می‌گیرد. این بازار، طبق تقویم کاری بین‌المللی، هفت روز در هفته و ۲۴ ساعت در روز فعال است. برخلاف بسیاری از بازارهای مالی دیگر، فارکس همچون بازار بورس، به واسطه شرکت‌های کارگزاری نیاز دارد. این شرکت‌های کارگزاری به عنوان واسطه‌ای بین خریدار و فروشنده در معاملات عمل می‌کنند. عوامل متعددی می‌توانند بر تغییرات بازار فارکس تأثیر بگذارند، از جمله نرخ بیکاری، تورم، نرخ بهره، و موارد دیگر. به همین دلیل معامله‌گران علاقه دارند تا اخبار و رویدادهای اقتصادی را به‌روز نگه دارند و از تقویم‌های اقتصادی برای مانور در بازار استفاده می‌کنند.
تفاوت‌های کلیدی بین بازار ارز دیجیتال و فارکس
تمرکز و نظارت
بازار ارز دیجیتال: غیرمتمرکز بوده و تحت نظارت هیچ نهاد مالی خاصی قرار ندارد. تراکنش‌ها به وسیله فناوری بلاکچین ثبت و تایید میشوند.
بازار فارکس: دارای ساختار متمرکز است و توسط نهادهای مالی نظیر بانک‌های مرکزی، کارگزاران و سازمان‌های بین‌المللی نظارت می‌شود.
میزان نوسانات
بازار ارز دیجیتال: به دلیل جدید بودن و عدم وجود کنترل‌های سخت‌گیرانه، نوسانات قیمتی شدیدتری نسبت به فارکس دارد.
بازار فارکس: با وجود نوسانات، نسبت به ارزهای دیجیتال پایداری بیشتری دارد و تغییرات قیمت آن اغلب ناشی از سیاست‌های اقتصادی و اخبار مالی است.
زمان فعالیت
بازار ارز دیجیتال: ۲۴ ساعت شبانه‌روز و ۷ روز هفته فعال است.
بازار فارکس: در ۵ روز هفته و به صورت ۲۴ ساعته در حال فعالیت است، اما تعطیلات آخر هفته تعطیل است.
نقدشوندگی
بازار ارز دیجیتال: نقدشوندگی نسبتاً پایین‌تری دارد و ممکن است در شرایط خاص، حجم معاملات کم شود.
بازار فارکس: به دلیل حجم بالای معاملات، نقدشوندگی بسیار بالایی دارد و به راحتی می‌توان معاملات را اجرا کرد.
اهرم‌های مالی (Leverage)
بازار ارز دیجیتال: معمولاً اهرم‌های مالی محدودتری نسبت به فارکس ارائه می‌شود و در برخی صرافی‌ها تا ۱:۱۲۵ نیز مشاهده شده است.
بازار فارکس: کارگزاران فارکس اهرم‌های بالاتری مانند ۱:۵۰۰ را ارائه می‌دهند که باعث افزایش سود و همچنین ریسک بالاتر می‌شود.
ابزارهای تحلیلی
بازار ارز دیجیتال: بیشتر از تحلیل تکنیکال و اخبار حوزه بلاکچین برای پیش‌بینی استفاده می‌شود.
بازار فارکس: شامل تحلیل تکنیکال، فاندامنتال و تأثیر سیاست‌های اقتصادی کشورها است.
مزایا و معایب بازار ارز دیجیتال و فارکس
مزایای بازار ارز دیجیتال
- عدم نیاز به واسطه: معاملات به صورت همتا به همتا (P2P) انجام می‌شود.
- دسترسی جهانی: هر فردی می‌تواند با اتصال به اینترنت معامله کند.
- امکان رشد بالا: پروژه‌های بلاکچینی می‌توانند سودآوری زیادی ایجاد کنند.
معایب بازار ارز دیجیتال
- نوسانات شدید: ممکن است سرمایه‌گذاران در مدت کوتاه ضررهای سنگینی ببینند.
- ریسک امنیتی: خطر هک شدن صرافی‌ها و کیف پول‌ها وجود دارد.
- عدم قانون‌گذاری مشخص: باعث سردرگمی در قوانین مالیاتی و حقوقی می‌شود.
مزایای بازار فارکس
- نقدشوندگی بالا: به دلیل حجم بالای معاملات، خرید و فروش به سرعت انجام می‌شود.
- وجود نهادهای نظارتی: امنیت بیشتری برای معامله‌گران فراهم می‌کند.
- اهرم‌های مالی متنوع: امکان افزایش سود وجود دارد.
معایب بازار فارکس
- پیچیدگی تحلیل‌ها: نیازمند دانش اقتصادی عمیق است.
- ریسک استفاده از اهرم: ممکن است باعث ضررهای سنگین شود.
- محدودیت زمانی: برخلاف ارز دیجیتال، در روزهای تعطیل بسته است.
کدام بازار برای سرمایه‌گذاری بهتر است؟
مناسب برای سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر
ارزهای دیجیتال به دلیل نوسانات بالا برای افرادی که ریسک‌پذیر هستند مناسب‌تر است.
فارکس به دلیل ثبات نسبی، گزینه‌ای بهتر برای سرمایه‌گذاران محتاط‌تر محسوب می‌شود.
مناسب برای معامله‌گران حرفه‌ای
اگر دانش اقتصادی و تحلیل فاندامنتال دارید، فارکس انتخاب بهتری است.
اگر علاقه‌مند به فناوری و پذیرش ریسک هستید، ارز دیجیتال گزینه بهتری خواهد بود.
ارز دیجیتال یا فارکس؟ کدام یک برای شما مناسب تر است؟
اکنون که با تفاوت‌ها و شباهت‌های بازار ارزهای دیجیتال و فارکس آشنا شدیم به یک سوال مهم دیگر می‌رسیم: از بین فارکس و کریپتو کدام یک برای شما بهتر است و می‌تواند سود بیشتری نصیب‌تان کند؟
اگر به‌اندازه کافی صبر و حوصله ندارید و نمی‌توانید ضررهای احتمالی بازار را تحمل کنید شاید بازار فارکس که دامنه نوسان کمتری دارد، برای شما مناسب‌تر باشد. در طرف دیگر اگر به دنبال کسب سودهای بیشتر هستید و می‌خواهید روی دارایی‌های پرریسک معامله کنید، بازار رمزارزها انتخاب بهتری برای شما خواهد بود. همچنین اگر سرمایه شما کم است معامله در بازار کریپتو کارنسی‌ها برای شما بهتر از فارکس خواهد بود.
علاوه بر این، ارزهای دیجیتال نیاز به دانش فنی هم دارند و باید تاحدودی با نحوه عملکرد آن‌ها آشنایی داشته باشید. بدین ترتیب در انتقال رمزارزها از کیف پول به صرافی یا در هنگام نقد کردن سودهای خود با مشکلی مواجه نخواهید شد. برای همین اگر حوصله سروکله‌زدن با این پیچیدگی‌ها را ندارید، معامله در بازار رمزارزها برای شما مناسب نیست.
از طرف دیگر، اگر امنیت سرمایه‌تان برای شما اهمیت زیادی دارد، بهتر است در بازار فارکس که قانون‌مندی بیشتری دارد، فعالیت کنید و به سراغ ارزهای دیجیتال نروید. در بازار ارزهای دیجیتال احتمال اینکه در عرض یک روز یا حتی چند ساعت سرمایه چندین ساله خود را به باد دهید وجود دارد.
این مسئله حتی ممکن است برای حرفه‌ای‌ترین معامله‌گران بازار کریپتو نیز اتفاق بیفتد. دلیل آن هم این است که به دلیل نوآورانه‌بودن این بازار و ریسک بالایی که همراه آن وجود دارد، ممکن است اتفاقاتی بیفتد که ارزش دارایی مورد معامله شما را به صفر برساند. اتفاقی که در بازار فارکس به‌ندرت یا حتی می‌توانیم بگوییم هیچ‌وقت شاهد آن نبودیم و نخواهیم بود.
جمع بندی
بازار ارز دیجیتال و فارکس هر دو فرصت‌های متنوعی برای سرمایه‌گذاری فراهم می‌کنند، اما تفاوت‌های عمده‌ای دارند که بر نحوه سرمایه‌گذاری و میزان ریسک آن‌ها تأثیر می‌گذارد. انتخاب بین این دو بازار بستگی به دانش، تجربه، میزان تحمل ریسک و اهداف مالی شما دارد. اگر به دنبال سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی هستید، مطالعه بیشتر و دریافت آموزش‌های لازم قبل از ورود به هر یک از این بازارها ضروری است.
