صندوق‌های درآمد ثابت و سرمایه‌گذاری یکی از ابزارهای مالی محبوب برای سرمایه‌گذاری هستند که به افراد و سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهند تا با کاهش ریسک و تنوع‌بخشی به سرمایه‌گذاری‌ها، سود قابل پیش‌بینی داشته باشند. در این میان، صندوق‌های درآمد ثابت به دلیل ویژگی‌های خاص خود، جایگاه ویژه‌ای در میان سرمایه‌گذاران پیدا کرده‌اند. صندوق های درآمد ثابت به دلیل اختصاص عمده دارایی‌ها به اوراق کم‌ریسک و با درآمد ثابت بهترین گزینه برای افرادی با ریسک‌پذیری پایین به شمار می‌روند. همچنین کسانی که به دنبال سود پایدار و مطمئن هستند، می‌توانند از صندوق‌های درآمد ثابت به عنوان بهترین گزینه سرمایه‌گذاری در بورس استفاده کنند. این صندوق ها به دلیل پرداخت سود بیشتر از بانک، بهترین جایگزین سپرده‌های بانکی محسوب میشوند.در این مقاله با هومورو همراه باشید تا به بررسی جامع این صندوق‌ها، نحوه عملکرد آن‌ها و مزایای سرمایه‌گذاری در آن‌ها بپردازیم.
تعریف صندوق های درآمد ثابت
صندوق‌های درآمد ثابت نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک هستند که بخش عمده‌ای از سرمایه خود را در اوراق بهادار با درآمد ثابت مانند اوراق مشارکت، اوراق خزانه دولتی و سپرده‌های بانکی سرمایه‌گذاری می‌کنند. هدف اصلی این صندوق‌ها ارائه سودی ثابت و کم‌ریسک به سرمایه‌گذاران است. در صندوق‌های با درآمد ثابت، بین ۷۰ تا ۹۰ درصد از کل وجوه جمع آوری شده از سرمایه‌گذاران در دارایی‌های بدون ریسک از جمله اوراق مشارکت، سپرده بانکی و سایر اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌شود. مدیر این صندوق صرفا اجازه دارد بخش بسیار کمی از سبد تحت مدیریت خود را در دارایی‌های دارای ریسک سرمایه‌گذاری کند.
این صندوق‌ها برای افرادی که به دنبال گزینه‌ای مطمئن برای سرمایه‌گذاری با بازدهی منظم هستند، گزینه‌ای ایده‌آل محسوب میشوند. همچنین، سرمایه‌گذاران می‌توانند با خرید واحدهای این صندوق‌ها، به سادگی به مدیریت حرفه‌ای سرمایه‌های خود دسترسی پیدا کنند.
به طور کلی احتمال متضرر شدن در این صندوق‌ها نزدیک به صفر است؛ ولی همین موضوع باعث می‌شود که سود صندوق نیز از حد مشخصی بالاتر نرود. علت این امر این است که دارایی‌های بدون ریسک، معمولا نرخ سود مشخصی دارند که این عدد چیزی در حد نرخ تورم کشور است.
انواع صندوق‌های درآمد ثابت
صندوق‌های درآمد ثابت در اشکال مختلفی عرضه میشوند که هر کدام دارای ویژگی‌های خاص خود هستند. در ادامه به معرفی مهم‌ترین انواع این صندوق‌ها می‌پردازیم:
صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF)
این نوع از صندوق‌ها در بورس معامله میشوند و سرمایه‌گذاران می‌توانند همانند سهام عادی آن‌ها را خرید و فروش کنند. مزیت اصلی این صندوق‌ها نقدشوندگی بالا و شفافیت اطلاعات و داده ها است.
صندوق‌های غیربورسی
این صندوق‌ها خارج از بورس فعالیت می‌کنند و سرمایه‌گذاران باید از طریق شرکت‌های مدیریت سرمایه‌گذاری اقدام به خرید و فروش واحدهای آن‌ها کنند. این نوع صندوق‌ها معمولاً دوره‌های زمانی خاصی برای پرداخت سود به افراد و کاربران دارند.
صندوق‌های درآمد ثابت با پرداخت سود دوره‌ای
این صندوق‌ها در دوره‌های زمانی مشخص، سودی به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌کنند. معمولاً افراد بازنشسته و کسانی که به درآمد منظم نیاز دارند، از این نوع صندوق‌ها استقبال می‌کنند.
صندوق‌های درآمد ثابت بدون پرداخت سود
در این نوع صندوق‌ها، سود به صورت تجمیعی به ارزش واحدهای سرمایه‌گذاری اضافه می‌شود و سرمایه‌گذار در هنگام فروش واحدها از سود حاصل بهره‌مند می‌شود.
نحوه سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت چگونه است؟
صندوق‌های صدور و ابطال، صندوق‌های غیرقابل‌معامله در بورس هستند که سرمایه‌گذار به طور مستقیم در آن سرمایه‌گذاری می‌کند و در دوره‌های تعیین‌شده ۱ ماهه، ۶ ماهه یا ۱ ساله، سود صندوق در بین تمامی سرمایه‌گذاران تقسیم می‌شود. زمانی هم که سرمایه‌گذار بخواهد پول خود را از صندوق خارج کند، تقریباً همان مبلغی را که واریز کرده بود، پس از ابطال واحدها دریافت خواهد کرد.
برای سرمایه‌گذاری در صندوق درآمد ثابت، نیازی به دریافت کد بورسی نیست. بلکه باید از طریق یکی از شرکت‌هایی که این صندوق‌ها را ارائه می‌دهند، اقدام کنید. بدین ترتیب که می‌بایست در سایت صندوق درآمد ثابت مورد نظر خود ثبت نام کرده و احراز هویت شوید.
اما در صندوق‌های قابل‌معامله در بورس، سرمایه‌گذار به طور مستقیم در صندوق سرمایه‌گذاری نمی‌کند و در اصل، همانند خرید و فروش سهام، با خرید و فروش واحدهای این صندوق‌ها سود می‌کند. یعنی دارای نمادی در بورس هستند و سرمایه‌گذار با خرید و فروش این نمادها به سود می‌رسد.
هر لحظه هم که سرمایه‌گذاری تصمیم بگیرد صندوق خود را بفروشد، به نسبت رشد قیمت نماد آن، سود خواهد کرد. مثلاً اگر قرار باشد که یک صندوق در سال حدود بیست درصد سود بدهد و سرمایه‌گذار۶ ماه صندوق را نگه دارد، حدوداً ۱۰ درصد سود گرفته‌است.
مزایای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت
ریسک پایین
از آنجا که این صندوق‌ها عمدتاً در اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کنند، ریسک کمتری نسبت به سایر انواع سرمایه‌گذاری‌ها دارند.
درآمد منظم
صندوق‌های درآمد ثابت به دلیل ماهیت خود، درآمد منظم و پیش‌بینی‌پذیری را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کنند.
مدیریت حرفه‌ای
سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها توسط تیم‌های حرفه‌ای و با تجربه انجام می‌شود که این موضوع به کاهش ریسک و افزایش بازدهی کمک می‌کند.
نقدشوندگی بالا
بسیاری از صندوق‌های درآمد ثابت، امکان نقدشوندگی سریع را فراهم می‌کنند و سرمایه‌گذاران می‌توانند در صورت نیاز به سرعت سرمایه خود را برداشت کنند.
دسترسی آسان
سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها برای عموم مردم به راحتی قابل انجام است و نیازی به دانش تخصصی در حوزه مالی ندارد.
معایب صندوق‌های درآمد ثابت
هر چند که صندوق‌های درآمد ثابت مزایای زیادی دارند، اما معایبی نیز وجود دارد که باید به آن‌ها توجه کرد:
بازدهی محدود
بازدهی این صندوق‌ها معمولاً کمتر از سرمایه‌گذاری‌های پرریسک مانند سهام است. بنابراین، برای افرادی که به دنبال سود بالا هستند، ممکن است جذابیت کمتری داشته باشند.
تأثیر نرخ بهره
نرخ بهره بانکی می‌تواند بر عملکرد این صندوق‌ها تأثیر بگذارد. در صورتی که نرخ بهره کاهش یابد، بازدهی صندوق‌های درآمد ثابت نیز ممکن است کاهش پیدا کند.
کارمزد مدیریت
برخی از صندوق‌ها کارمزد مدیریت بالایی دارند که می‌تواند سود نهایی سرمایه‌گذاران را کاهش دهد.
مقایسه صندوق‌های درآمد ثابت با سایر انواع صندوق‌ها و سپرده
در مقایسه با صندوق‌های سهامی
صندوق‌های سهامی در سهام شرکت‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند و بازدهی بالاتری دارند، اما ریسک بیشتری نیز به همراه دارند. در مقابل، صندوق‌های درآمد ثابت با ریسک کمتر، بازدهی کمتری ارائه می‌دهند.
در مقایسه با صندوق‌های مختلط
صندوق‌های مختلط ترکیبی از سهام و اوراق با درآمد ثابت هستند. این صندوق‌ها در مقایسه با صندوق‌های درآمد ثابت، ریسک بیشتری دارند اما بازدهی بالاتری نیز ارائه می‌دهند.
در مقایسه با سپرده بانکی
سپرده‌های بانکی نیز درآمدی ثابت ارائه می‌دهند، اما بازدهی آن‌ها معمولاً کمتر از صندوق‌های درآمد ثابت است. همچنین، نقدشوندگی صندوق‌های درآمد ثابت بیشتر از سپرده‌های بانکی است.
نکات مهم پیش از سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت
- بررسی تاریخچه عملکرد صندوق: پیش از سرمایه‌گذاری، عملکرد گذشته صندوق را بررسی کنید تا با روند بازدهی آن آشنا شوید.
- کارمزدها و هزینه‌ها: مطمئن شوید که از تمامی کارمزدهای مرتبط با صندوق آگاه هستید.
- نقدشوندگی: اگر احتمال می‌دهید که به سرمایه خود نیاز پیدا کنید، صندوقی را انتخاب کنید که نقدشوندگی بالاتری دارد.
- نوع صندوق: با توجه به نیاز خود، نوع مناسب صندوق (قابل معامله یا غیربورسی، با پرداخت سود دوره‌ای یا بدون پرداخت سود) را انتخاب کنید.
جمع بندی
صندوق‌های درآمد ثابت ابزاری مناسب برای سرمایه‌گذاری با ریسک پایین و درآمدی پایدار هستند. این صندوق‌ها به دلیل ویژگی‌هایی مانند نقدشوندگی بالا، مدیریت حرفه‌ای و دسترسی آسان، می‌توانند گزینه‌ای جذاب برای سرمایه‌گذاران محافظه‌کار و افرادی که به دنبال حفظ سرمایه و دریافت سود منظم هستند، باشند. با این حال، آگاهی از محدودیت‌ها و معایب این صندوق‌ها نیز ضروری است تا بتوان تصمیمی آگاهانه و متناسب با اهداف مالی خود گرفت.
